Jednym z powodów, dla których mamy karmiące decydują się zakończyć karmienie piersią jest konieczność przyjmowania przez nie leków.
Źródło: Karmienie piersią w Polsce, Raport 2015
Dzieje się tak, dlatego, że cały czas w społeczeństwie i co gorsza również wśród lekarzy, farmaceutów i innych specjalistów pokutuje mit, „że mama karmiąca nie może stosować żadnych leków, bo są one przeciwwskazane”. Niestety mit ten jest na tyle silnie zakorzeniony i chętnie powielany, że mama karmiąca w momencie swojej choroby i potrzeby farmakoterapii staje przed dylematem:, Co zrobić? Czy przyjmować leki? Czy leki są bezpieczne dla mojego dziecka? Jaki mogą mieć na niego wpływ? Czy mogą zaszkodzić maleństwu? Czy może lepiej odstawić dziecko od piersi? A może jeszcze lepiej nie brać leków i przeczekać, aż samo przejdzie?
Często, ze strachu przed nieuzasadnionym oddziaływaniem leku/leków na dziecko, mamy rezygnują z leczenia lub co gorsza decydują się odstawić dziecko od piersi.
Czy takie postępowanie jest słuszne? – Absolutnie NIE!
Po pierwsze – osoba chora (mama karmiąca też) nie powinna rezygnować z leczenia. Niepodjęcie farmakoterapii może prowadzić do zaostrzenia choroby oraz rozwoju lub pojawienia się innych schorzeń. Wtedy leczenie może być dużo bardziej skomplikowane niż w przypadku sytuacji wyjściowej i może wymagać stosowania wielu leków, niekoniecznie już bezpiecznych w czasie karmienia piersią. Ponadto należy tutaj zaznaczyć i z całym przekonaniem powiedzieć, że niepodejmowanie leczenia przez mamę karmiącą jest najzwyczajniej w świecie nieodpowiedzialne. Bo jeżeli mama nie chcę się leczyć, to jak w takim razie chce się w pełni zajmować i opiekować dzieckiem? Przecież osoba chora nie ma wystarczająco dużo sił i cierpliwości do takiej aktywności. Dlatego też mama karmiąca musi się leczyć (i może!!!) przede wszystkim ze względu na siebie i na swoje zdrowie, ale również po to, aby miała wystarczająco dużo sił do zajmowania się dzieckiem.
Po drugie – nie należy profilaktycznie odstawiać dziecka od piersi! Przede wszystkim należy skonsultować się z lekarzem, który postawi trafną diagnozę i zleci odpowiednią, bezpieczną farmakoterapię. Bo farmakoterapia mamy karmiącej jest możliwa, bowiem
większość leków może być bezpiecznie stosowana w czasie laktacji,
a
tylko niewielka ilość substancji leczniczych jest bezwzględnie przeciwwskazana
w okresie karmienia piersią.
To w takim razie, które leki są przeciwwskazane?
Leki przeciwwskazane w czasie laktacji to leki zaliczane do kategorii L5, czyli kategorii leków niebezpiecznych wg Kategorii Ryzyka Laktacyjnego Prof. Hale’a. (O tej klasyfikacji pisałam już wcześniej – TU). Do tej grupy leków zaliczane są substancje, dla których badania na grupie matek karmiących piersią wykazały istotne i udokumentowane ryzyko niekorzystnego, szkodliwego wpływu na zdrowie dziecka karmionego piersią oraz leki szkodliwe dla dziecka.
Poniżej przedstawiłam tabelę, która zestawia substancje lecznicze, zaliczane właśnie do kategorii L5. Oprócz wymienienia nazw substancji leczniczych, podałam przykłady nazw handlowych leków oraz krótko określiłam działanie poszczególnych związków.
Tabela 1. Leki przeciwwskazane w czasie laktacji
Wśród leków zaklasyfikowanych do grupy L5 zaliczone zostały również substancje lecznicze o innym niż przeciwnowotworowym i przeciwwirusowym działaniu np.:Jeżeli mniej lub bardziej dokładnie przeanalizujecie tabelkę zauważycie, że w zdecydowanej większości do grupy L5 (leków niebezpiecznych, przeciwwskazanych w czasie laktacji) zaliczane są leki przeciwnowotworowe (o różnorodnym mechanizmie działania) oraz leki przeciwwirusowe, stosowane w leczeniu zakażeń wirusem HIV. Są to leki bardzo silnie działające, których przenikanie do mleka mamy jest możliwe (w niektórych przepadkach udowodnione) i dla których ewentualne oddziaływanie na dziecko może lub mogłoby być bardzo niebezpieczne i bardzo szkodliwe.
- antyarytmiczny amiodaron, który przenika do mleka mamy w znacznych ilościach i może powodować u dziecka niedoczynność tarczycy
- przeciwdepresyjna doksepina, która przenika do mleka mamy, wykazuje tendencję do kumulacji oraz może powodować zaburzenia oddychania
- przeciwtrądzikowa isotretynoina, która ze względu na dobrą rozpuszczalność w tłuszczach może przenikać do mleka mamy, a ze względu na swój mechanizm działania i bardzo dużo skutków ubocznych może być niebezpieczna dla dziecka.
- Bromokryptyna, która hamuje laktację! (Tak – to jest ta sama bromokryptyna, która bardzo często przepisywana jest do zahamowania laktacji! A czy wiecie, że nie powinna ona być stosowana rutynowo w zapobieganiu lub zatrzymywaniu produkcji mleka? O tym więcej i bardzo dokładnie pisałam na blogu Hafija.pl – blog Mamy Karmiącej – TU)
Powyżej wymieniłam leki, których stosowanie jest przeciwwskazane w czasie karmienia piersią. Ale to nie jest tak, że, jeżeli lek nie został tu wymieniony to można go stosować i zażywać ile się chce i jak się chce – NIE! Należy pamiętać o tym, że są jeszcze leki zaliczane do kategorii leków potencjalnie niebezpiecznych (kat. L4), które mogą być stosowane, jeżeli lek jest niezbędny dla ratowania życia matki i/lub inny, bezpieczniejszy lek nie może być stosowany lub jest nieskuteczny. Ponadto są także leki, dla których bezpieczeństwo stosowania w trakcie laktacji nie zostało dotychczas wykazane. Dlatego też trzeba pamiętać, że w czasie laktacji należy ograniczyć do minimum stosowanie leków, a przyjmowanie jakiegokolwiek leku należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą lub doradcą laktacyjnym. Więcej o zasadach bezpiecznego stosowania leków w czasie laktacji pisałam TU.
Jeżeli karmisz piersią i musisz przyjmować lek, a nie wiesz czy jest on przeciwwskazany w czasie karmienia piersią napisz do mnie na kontakt@farmaceuta-radzi.pl lub na framacja@fpkp.pl postaram się pomóc:)
Wpis powstał w wyniku współpracy z pomysłodawcą i organizatorem kampanii edukacyjnej wspierającej karmienie mlekiem mamy „Mleko Mamy Rządzi”, Firmą HOLBEX, a grafika przedstawiona w poście pochodzi z Raportu – “Karmienie Piersią w Polsce, Raport 2015” .
źródła:
- Hale T.W., Rowe H.E., Medications & Mothers’ Milk, 2014, Sixteen edition, Hale Publishing
- Frieske K., Morike K., Neuman., Windorfer A., Leki w ciąży i laktacji. MedPharm Polska, Wrocław 2014
- Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Karmienie piersią w teorii i praktyce. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
- Lothrop H., Sztuka karmienia piersią, Media Rodzina, Poznań 2009
- MuB K. Karmienie piersią – poradnictwo i promocja, MedPharm Polska, Wrocław 2008
Opublikowano: 20 lut 2016 o 16:22